Thuốc Cromolyn sodium

Thuốc Cromolyn sodium là gì | Dạng thuốc| Chỉ định | Liều dùng | Quá liều | Chống chỉ định | Tác dụng phụ | Lưu ý | Tương tác | Bảo quản | Dược lý | Dược động học

Thuốc Cromolyn sodium là gì? Tác dụng thuốc Cromolyn sodium, cách dùng, liều dùng, công dụng? Hướng dẫn sử dụng thuốc Cromolyn sodium bao gồm chỉ định, chống chỉ định, tác dụng, tác dụng phụ và các lưu ý khi dùng thuốc Cromolyn sodium. Thông tin dưới đây được biên tập và tổng hợp từ Dược thư quốc gia Việt Nam - Bộ Y tế mới nhất, Thuốc biệt dược và các nguồn uy tín khác.

Cromolyn sodium là thuốc gì?

Thuốc Cromolyn sodium là Thuốc chống dị ứng và dùng trong các trường hợp quá mẫn. Thuốc Cromolyn sodium chứa thành phần Cromolyn sodium và được đóng gói dưới dạng Dạng xịt khí dung dịch, bình xịt khí dung qua mũi, bình phun mù, nang, bột hít, nang uống, dung dịch để tra mắt

   

Thuốc gốc	Thuốc Cromolyn sodium ®
Nhóm thuốc	Thuốc chống dị ứng và dùng trong các trường hợp quá mẫn
Thành phần	Cromolyn sodium
Dạng thuốc	Dạng xịt khí dung dịch, bình xịt khí dung qua mũi, bình phun mù, nang, bột hít, nang uống, dung dịch để tra mắt
Tên biệt dược	Cromoglicic acid
Biệt dược mới	Allercrom eye drops, Cromal eye drop

Dạng thuốc và hàm lượng

Những dạng và hàm lượng thuốc Cromolyn sodium

Thuốc Cromolyn sodium: Dạng xịt khí dung dịch, bình xịt khí dung qua mũi, bình phun mù, nang, bột hít, nang uống, dung dịch để tra mắt

Chỉ định

Đối tượng sử dụng thuốc Cromolyn sodium

Dự phòng hen trẻ em.
Phòng cơn co thắt phế quản do gắng sức hay do khí lạnh.
Viêm mũi dị ứng.
Viêm kết mạc dị ứng.
Bệnh thâm nhiễm dưỡng bào (mastocytosis).

Tuân thủ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định(công dụng, chức năng cho đối tượng nào) ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Cromolyn sodium hoặc tờ kê đơn thuốc của bác sĩ.

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng Cromolyn sodium

Hen:
Tác dụng của thuốc xuất hiện sau 2 đến 6 tuần.
Cần bổ sung cromolyn vào trị liệu đã có khi người bệnh đã ổn định về mặt lâm sàng (đã qua cơn cấp tính, đường dẫn khí thông, người bệnh thở dễ dàng). Trị liệu khác vẫn cần phải được tiếp tục cho đến khi có tiến bộ lâm sàng do tác dụng của cromolyn và nhờ đó có thể giảm dần liều các thuốc khác.

Thuốc xịt có định liều: liều ban đầu nên dùng để điều trị hen ở trẻ từ 5 tuổi trở lên là 2 lần xịt (800 microgram/ mỗi lần xịt) bằng bình xịt, ngày 4 lần cách đều nhau. Để đề phòng cơn co thắt phế quản do gắng sức, khí lạnh hay do các tác nhân môi trường, liều thường dùng là 2 lần xịt thuốc ngay trước khi tiếp xúc các yếu tố gây cơn, không nên dùng thuốc sớm quá 60 phút.

Khi người bệnh đã ổn định nhờ cromolyn và không cần phải dùng corticosteroid nữa thì có thể giảm dần số lần dùng cromolyn từ 4 xuống 3 rồi 2 lần một ngày. Nếu tình trạng lâm sàng xấu đi thì có thể cần phải tăng liều cromolyn và hoặc các thuốc khác.

Viêm mũi dị ứng:
Liều nên dùng ở trẻ em từ 6 tuổi trở lên là xịt vào mỗi bên mũi 1 liều 10 mg, ngày 3 hoặc 4 lần cách đều nhau, nếu cần thiết thì số lần xịt có thể tăng lên 6 lần. Tác dụng của thuốc xuất hiện sau từ 2 đến 4 tuần. Duy trì: 10 mg vào mỗi bên mũi cách 8 – 12 giờ/lần.

Viêm kết mạc:
Liều nên dùng ở trẻ từ 4 tuổi trở lên là từ 1 đến 2 giọt dung dịch cromolyn 4% dùng cho nhãn khoa (1 giọt chứa khoảng 1,6 mg cromolyn natri) vào mỗi mắt, ngày 4 – 6 lần cách đều nhau. Tác dụng của thuốc xuất hiện sau từ vài ngày đến 6 tuần.

Bệnh dưỡng bào (mastocytosis):
Liều nên dùng ở trẻ đủ tháng cho đến 2 tuổi là 20 mg/kg/ngày, uống làm 4 lần. Đối với trẻ 6 tháng tuổi đến 2 tuổi, nếu sau 2 hoặc 3 tuần mà không có kết quả thì có thể tăng liều lên 30 mg/kg/ngày.

Không được dùng cromolyn cho trẻ đẻ non. Liều thường dùng cho trẻ 2 đến 12 tuổi là 100 mg/ngày, uống làm 4 lần, nửa giờ trước mỗi bữa ăn và một lần trước khi đi ngủ. Có thể tăng liều lên tới 40 mg/kg/ngày nếu sau 2 – 3 tuần vần không đạt kết quả, nhưng không được vượt quá 40 mg/kg/ngày.

Cần áp dụng chính xác liều dùng thuốc Cromolyn sodium ghi trên bao bì, tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Không tự ý tính toán, áp dụng hoặc thay đổi liều dùng.

Quá liều, quên liều và xử trí

Nên làm gì trong trường hợp quá liều thuốc Cromolyn sodium

Không cần biện pháp đặc biệt nào. Chỉ cần theo dõi lâm sàng.

Những loại thuốc kê đơn cần phải có đơn thuốc của bác sĩ hoặc dược sĩ. Những loại thuốc không kê đơn cần có tờ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất. Đọc kỹ và làm theo chính xác liều dùng ghi trên tờ đơn thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng thuốc. Khi dùng quá liều thuốc Cromolyn sodium cần dừng uống, báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ khi có các biểu hiện bất thường.

Lưu ý xử lý trong thường hợp quá liều

Những biểu hiện bất thường khi quá liều cần thông báo cho bác sĩ hoặc người phụ trách y tế. Trong trường hợp quá liều thuốc Cromolyn sodium có các biểu hiện cần phải cấp cứu: Gọi ngay 115 để được hướng dẫn và trợ giúp. Người nhà nên mang theo sổ khám bệnh, tất cả toa thuốc/lọ thuốc đã và đang dùng để các bác sĩ có thể nhanh chóng chẩn đoán và điều trị

Nên làm gì nếu quên một liều thuốc Cromolyn sodium

Thông thường các thuốc có thể uống trong khoảng 1-2 giờ so với quy định trong đơn thuốc. Trừ khi có quy định nghiêm ngặt về thời gian sử dụng thì có thể uống thuốc Cromolyn sodium sau một vài tiếng khi phát hiện quên. Tuy nhiên, nếu thời gian quá xa thời điểm cần uống thì không nên uống bù có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Cần tuân thủ đúng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định.

Chống chỉ định

Những trường hợp không được dùng thuốc Cromolyn sodium

Quá mẫn với cromolyn hay với thành phần của chế phẩm, thở khò khè cấp.

Thông thường người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc thì không được dùng thuốc. Các trường hợp khác được quy định trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc đơn thuốc bác sĩ. Chống chỉ định thuốc Cromolyn sodium phải hiểu là chống chỉ định tuyệt đối, tức là không vì lý do nào đó mà trường hợp chống chỉ định lại linh động được dùng thuốc.

Tác dụng phụ

Những tác dụng phụ khi dùng Cromolyn sodium

Thường gặp: nhức đầu, buồn ngủ, kích ứng miệng, buồn nôn, đau dạ dày, viêm dạ dày ruột (ở người bị hen, các triệu chứng thường là nhẹ và sẽ hết khi ngừng thuốc), đau nhói hay đau rát ở mắt thoáng qua (dùng trong nhãn khoa), co đồng tử, kích ứng họng, co thắt phế quản nhẹ, viêm da.

Hiếm gặp: co thắt phế quản nặng, thâm nhiễm bạch cầu ái toan ở phổi, viêm tuyến mang tai, khó tiểu tiện.
Phản ứng quá mẫn (trong điều trị hen) có thể xảy ra vài phút sau khi hít thuốc: ngứa, nổi mề đay, thở khò khè, hạ huyết áp, phù nề miệng – họng, phù mạch mặt, yếu cơ, suy hô hấp, tăng bạch cầu ái toan, xuất hiện kháng thể kháng nhân trong huyết thanh.
Thôi dùng thuốc và có hay không dùng corticoid sẽ làm mất các triệu chứng trên.

Thông thường những tác dụng phụ hay tác dụng không mong muốn (Adverse Drug Reaction - ADR) tác dụng ngoài ý muốn sẽ mất đi khi ngưng dùng thuốc. Nếu có những tác dụng phụ hiếm gặp mà chưa có trong tờ hướng dẫn sử dụng. Thông báo ngay cho bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa nếu thấy nghi ngờ về các những tác dụng phụ của thuốc Cromolyn sodium

Thận trọng và lưu ý

Những lưu ý và thận trọng trước khi dùng thuốc Cromolyn sodium

Crromolyn không có tác dụng điều trị cơn hen cấp.
Cần thận trọng khi dùng dạng xông có định liều cho người có bệnh mạch vành hoặc có tiền sử loạn nhịp tim vì trong dạng thuốc này có chất tạo lực đẩy.
Thận trọng khi ngừng dùng cromolyn, nhất là đối với người bệnh đã giảm liều uống steroid sau khi bắt đầu dùng cromolyn.

Nếu làm test kích thích phế quản với methacholin thì phải ngừng dùng cromolyn trước 24 giờ.
Không được mang kính áp tròng khi đang điều trị mắt bằng dung dịch cromolyn.
Ngừng dùng thuốc nếu có thâm nhiễm bạch cầu ái toan ở phổi.
Không nên dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú.

Những đối tượng cần lưu ý trước khi dùng thuốc Cromolyn sodium: người già, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em dưới 15 tuổi, người suy gan, suy thận, người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc… Hoặc đối tượng bị nhược cơ, hôn mê gan, viêm loét dạ dày.

Lưu ý thời kỳ mang thai

Bà bầu mang thai uống thuốc Cromolyn sodium được không?

Luôn cân nhắc và hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc. Các thuốc dù đã kiểm nghiệm vẫn có những nguy cơ khi sử dụng.

Lưu ý thời kỳ cho con bú

Bà mẹ cần cân nhắc thật kỹ lợi ích và nguy cơ cho mẹ và bé. Không nên tự ý dùng thuốc khi chưa đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và chỉ dẫn của bác sĩ để bảo vệ cho mẹ và em bé.

Tương tác thuốc

Thuốc Cromolyn sodium có thể tương tác với những thuốc nào?

Cromolyn dùng trong nhãn khoa có thể được dùng đồng thời với atropin sulfat nhỏ mắt, với thuốc nhỏ mắt prednisolon acetat 1% cộng phenylephrin 0,12%.

Cần nhớ tương tác thuốc với các thuốc khác thường khá phức tạp do ảnh hưởng của nhiều thành phần có trong thuốc. Các nghiên cứu hoặc khuyến cáo thường chỉ nêu những tương tác phổ biến khi sử dụng. Chính vì vậy không tự ý áp dụng các thông tin về tương tác thuốc Cromolyn sodium nếu bạn không phải là nhà nghiên cứu, bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa.

Tương tác thuốc Cromolyn sodium với thực phẩm, đồ uống

Cân nhắc sử dụng chung thuốc Cromolyn sodium với rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn hoặc lên men. Những tác nhân có thể thay đổi thành phần có trong thuốc. Xem chi tiết trong tờ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.

Dược lý và cơ chế

Tương tác của thuốc Cromolyn sodium với các hệ sinh học

Cromolyn là thuốc chống dị ứng.

Mỗi thuốc, tuỳ theo liều dùng sẽ có tác dụng sớm, đặc hiệu trên một mô, một cơ quan hay một hệ thống của cơ thể, được sử dụng để điều trị bệnh, được gọi là tác dụng chính.

Dược động học

Tác động của cơ thể đến thuốc Cromolyn sodium

Chỉ có khoảng 8% lượng thuốc hít vào đi tới và được hấp thu ở phổi. Phần còn lại được nuốt rồi thải ra ngoài. Khi cromolyn dùng theo các đường khác thì hấp thu kém hơn nhiều (xịt mũi: dưới 7%, nhỏ mắt: 0,03%, uống: 1%).
Cromolyn gắn thuận nghịch với protein (60% – 70%). Thuốc phân bố ở gan (84% sau 3 ngày), thận (2% sau 24 giờ), nồng độ thuốc ở dịch não tuỷ và ở nhau thai là không đáng kể. Thể tích phân bố là 0,13 lít/kg.

Cromolyn không bị chuyển hoá và đào thải dưới dạng nguyên vẹn theo phân (80%),nước tiểu (30 – 50%).
Dùng theo mọi đường vẫn có thể thấy cromolyn trong phân. Nửa đời thải trừ là 80 – 90 phút.
Cromolyn chủ yếu được sử dụng để điều trị hen ở trẻ em vì hen ở trẻ em phần lớn thuộc loại thật sự dị ứng (phụ thuộc IgE) và vì vậy, được coi là thuốc thông dụng để phối hợp với các glucocorticoid và các thuốc kích thích beta giao cảm dùng theo đường hít.

Động học của sự hấp thu, phân phối, chuyển hóa và thải trừ thuốc để biết cách chọn đường đưa thuốc vào cơ thể (uống, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch...), số lần dùng thuốc trong ngày, liều lượng thuốc tuỳ theo từng trường hợp (tuổi, trạng thái bệnh, trạng thái sinh lý...)

Bảo quản

Nên bảo quản thuốc Cromolyn sodium như thế nào?

Bảo quản thuốc nơi khô, mát, nhiệt độ không quá 30 độ C, tránh ánh sáng mặt trời.

Đọc kỹ hướng dẫn thông tin bảo quản thuốc ghi trên bao bì và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Cromolyn sodium. Kiểm tra hạn sử dụng thuốc. Khi không sử dụng thuốc cần thu gom và xử lý theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc người phụ trách y khoa. Các thuốc thông thường được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiêp với ánh nắng hoặc nhiệt độ cao sẽ có thể làm chuyển hóa các thành phần trong thuốc.