Thuốc Isoflurane là gì | Dạng thuốc| Chỉ định | Liều dùng | Quá liều | Chống chỉ định | Tác dụng phụ | Lưu ý | Tương tác | Bảo quản | Dược lý | Dược động học
Thuốc Isoflurane là gì? Tác dụng thuốc Isoflurane, cách dùng, liều dùng, công dụng? Hướng dẫn sử dụng thuốc Isoflurane bao gồm chỉ định, chống chỉ định, tác dụng, tác dụng phụ và các lưu ý khi dùng thuốc Isoflurane. Thông tin dưới đây được biên tập và tổng hợp từ Dược thư quốc gia Việt Nam - Bộ Y tế mới nhất, Thuốc biệt dược và các nguồn uy tín khác.
Nếu bạn là chuyên gia, tham khảo thông tin Isofluran trong Dược thư Quốc gia Tại đây
Isoflurane là thuốc gì?
Thuốc Isoflurane là Thuốc gây tê, mê. Thuốc Isoflurane chứa thành phần Isoflurane và được đóng gói dưới dạng Dung dịch dùng để hít
Thuốc gốc | Thuốc Isoflurane ® |
Nhóm thuốc | Thuốc gây tê, mê |
Thành phần | Isoflurane |
Dạng thuốc | Dung dịch dùng để hít |
Tên biệt dược | Aerrane; Forane |
Biệt dược mới | Isoflurane, Aerrane, Aerrane, Forane, Isiflura, Isoflurane |
Dạng thuốc và hàm lượng
Những dạng và hàm lượng thuốc Isoflurane
Thuốc Isoflurane: Dung dịch dùng để hítChỉ định
Đối tượng sử dụng thuốc Isoflurane
Thuốc gây mê halogen dễ bay hơi dùng để gây mê qua đường hô hấp.
Tuân thủ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định(công dụng, chức năng cho đối tượng nào) ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Isoflurane hoặc tờ kê đơn thuốc của bác sĩ.
Liều dùng và cách dùng
Liều dùng Isoflurane
Ðể có thể kiểm soát chặt chẽ các nồng độ chính xác của Isoflurane, cần sử dụng đúng các bình bốc hơi đã được thiết kế đặc thù cho Isoflurane.
Khởi mê:
Nếu sử dụng Isoflurane để khởi mê, khuyến cáo sử dụng nồng độ ban đầu 0.5%. Các nồng độ từ 1,3-3% được sử dụng để khởi mê trong phẫu thuật trong vòng từ 7-10 phút.
Khuyến cáo sử dụng liều gây ngủ của một barbiturate tác dụng ngắn hoặc một sản phẩm khác như propofol, etomidate, hoặc midazolam để tránh gây ho hoặc co thắt thanh quản, có thể xuất hiện nếu tiến hành khởi mê với một mình Isoflurane hoặc phối hợp với oxy-nitơ oxít.
Duy trì mê: Có thể duy trì mê trong quá trình phẫu thuật bằng cách sử dụng các nồng độ 1,0-2,5%, dùng đồng thời với N2O và O2. Nếu sử dụng Isoflurane với oxy tinh khiết, cần đến nồng độ cao hơn của Isoflurane 1,5-3,5%.
Thoát mê: Nồng độ của Isoflurane phải giảm đến 0,5% khi kết thúc phẫu thuật hoặc đến 0% trong khi đóng vết mổ để cho phép có sự hồi phục nhanh chóng.
Một khi đã dừng tất cả các thuốc gây mê, cần thông khí đường thở của bệnh nhân vài lần với oxy 100% cho đến khi xuất hiện sự tỉnh táo hoàn toàn.
Nếu khí dùng phối hợp là hỗn hợp 50% O2 và 50% N2O, thì thể tích của nồng độ tối thiểu của Isoflurane trong phế nang xấp xỉ 0,65%.
Cần áp dụng chính xác liều dùng thuốc Isoflurane ghi trên bao bì, tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Không tự ý tính toán, áp dụng hoặc thay đổi liều dùng.
Quá liều, quên liều và xử trí
Nên làm gì trong trường hợp quá liều thuốc Isoflurane
Trong trường hợp quá liều, cần ngừng sử dụng thuốc mê, kiểm tra đảm bảo đuờng thông và tùy từng hoàn cảnh, tiếp tục hỗ trợ hô hấp và hô hấp có kiểm soát sử dụng oxy tinh khiết.
Hỗ trợ và duy trì các thông số huyết động bình thường.
Những loại thuốc kê đơn cần phải có đơn thuốc của bác sĩ hoặc dược sĩ. Những loại thuốc không kê đơn cần có tờ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất. Đọc kỹ và làm theo chính xác liều dùng ghi trên tờ đơn thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng thuốc. Khi dùng quá liều thuốc Isoflurane cần dừng uống, báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ khi có các biểu hiện bất thường.
Lưu ý xử lý trong thường hợp quá liều
Những biểu hiện bất thường khi quá liều cần thông báo cho bác sĩ hoặc người phụ trách y tế. Trong trường hợp quá liều thuốc Isoflurane có các biểu hiện cần phải cấp cứu: Gọi ngay 115 để được hướng dẫn và trợ giúp. Người nhà nên mang theo sổ khám bệnh, tất cả toa thuốc/lọ thuốc đã và đang dùng để các bác sĩ có thể nhanh chóng chẩn đoán và điều trị
Nên làm gì nếu quên một liều thuốc Isoflurane
Thông thường các thuốc có thể uống trong khoảng 1-2 giờ so với quy định trong đơn thuốc. Trừ khi có quy định nghiêm ngặt về thời gian sử dụng thì có thể uống thuốc Isoflurane sau một vài tiếng khi phát hiện quên. Tuy nhiên, nếu thời gian quá xa thời điểm cần uống thì không nên uống bù có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Cần tuân thủ đúng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định.
Chống chỉ định
Những trường hợp không được dùng thuốc Isoflurane
Chống chỉ định Isoflurane ở các bệnh nhân sau:
– Quá mẫn cảm với các thuốc gay mê chứa halogen.
– Có tiền sử hoặc nghi ngờ có sai lệnh về gan dẫn đến sốt cao ác tính.
– Các bệnh nhân có tiền sử sốt cao ác tính hoặc ở những người có suy giảm chức năng gan, vàng da hoặc sốt không rõ nguyên nhân, tăng bạch cầu hoặc tăng bạch cầu ưa eosine xuất hiện sau khi dùng các thuốc gây mê chứa halogen trước nay.
– Phẫu thuật sản khoa.
– Các thuốc ức chế MAO không chọn lọc (xem Tương tác thuốc).
Thông thường người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc thì không được dùng thuốc. Các trường hợp khác được quy định trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc đơn thuốc bác sĩ. Chống chỉ định thuốc Isoflurane phải hiểu là chống chỉ định tuyệt đối, tức là không vì lý do nào đó mà trường hợp chống chỉ định lại linh động được dùng thuốc.
Tác dụng phụ
Những tác dụng phụ khi dùng Isoflurane
– Gây mê bằng isoflurane đã được chứng minh làm châm ngòi cho trạng thái tăng chuyển hóa của cơ xương dẫn đến tăng nhu cầu sử dụng oxy và một hội chứng lâm sàng được biết đến là sốt cao ác tính. Hội chứng này bao gồm nhiều điểm không đặc hiệu như tăng CO2 máu, cứng cơ, nhịp nhan, thở nhan, xanh tím, loạn nhịp và huyết áp không ổn định. Tăng chuyển hóa toàn thể có thể được phản ánh thông qua tăng nhiệt độ.
Ðiều trị gồm có:
– Ngừng các thuốc châm ngòi cho các phản ứng bất lợi này, dùng dantrolene đường tĩnh mạch, và áp dụng điều trị hồi sức.
– Tụt huyết áp: Tác dụng này tùy thuộc vào nồng độ.
– Tăng nhịp tim: Tác dụng này bị tăng lên trong trường hợp có tăng CO2 máu. Có thể xuất hiện loạn nhịp thất trầm trọng.
– Ức chế hô hấp: Co thắt phế quản được quan sát ở rất hiếp trường hợp.
– Rối loạn chức năng gan, vàng da, và tổn thương gan đã được quan sát.
– Rét run, buồn nôn, và nôn khi tỉnh dậy sau mê.
– Mùi hăng cay của Isoflurane có thể làm tăng tác dụng kích ứng trên niêm mạc trong quá trình khởi mê, có thể kèm theo ho, ức chế hô hấp, và co thắt thanh quan (hiếm gặp).
– Số lượng bạch cầu có thể tăng – thậm chí cả khi không có phẫu thuật.
– Phát ban.
Thông thường những tác dụng phụ hay tác dụng không mong muốn (Adverse Drug Reaction - ADR) tác dụng ngoài ý muốn sẽ mất đi khi ngưng dùng thuốc. Nếu có những tác dụng phụ hiếm gặp mà chưa có trong tờ hướng dẫn sử dụng. Thông báo ngay cho bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa nếu thấy nghi ngờ về các những tác dụng phụ của thuốc Isoflurane
Thận trọng và lưu ý
Những lưu ý và thận trọng trước khi dùng thuốc Isoflurane
Isoflurane được sử dụng bởi các bác sĩ gây mê được cấp phép. Do độ sâu của mê có thể thay đổi dễ dàng nhanh chóng bằng Isoflurane nên chỉ sử dụng các bình bốc hơi đã được thiết kế đặc thù cho sản phẩm này. Mức độ hạ huyết áp và ức chế hô hấp có thể là chỉ định để đánh giá mức độ mê.
Cần theo dõi chặt chẽ hô hấp tự động và hỗ trợ nếu cần thiết. Isoflurane, cũng giống như vài thuốc gây mê đường hô hấp khác, có thể tương tác với các chất hấp thụ CO2 đã bị trơ tạo ra carbon monoxide, chất này có thể gây ra tăng nồng độ carboxyhaemoglobin ở vài bệnh nhân.
Khi sử dụng thuốc gây mê halogen, đã có báo cáo về rối loạn chức năng gan, vàng da và hoại tử gan tử vong. Các phản ứng như vậy xuất hiện như là các phản ứng quá mẫn đối với thuốc gây mê.
Do đó, ở các bệnh nhân có xơ gan, viêm gan vi rút, hoặc các bệnh gan đã tồn tại từ trước khác, có thể lựa chọn các thuốc gây mê khác thay cho các thuốc gây mê chứa halogen.
Isoflurane là một chất gây ức chế hô hấp mạnh, tác dụng của nó được tăng cường bởi các thuốc tiền mê gây ngủ hoặc khi dùng đồng thời với các thuốc ức chế hô hấp khác. Cần theo dõi chặt chẽ chức năng hô hấp và hỗ trợ hoặc đặt đường thở có kiểm soát khi cần.
Isoflurane được chuyển hóa tương đối ít trong cơ thể người. Không có dấu hiệu tổn thương thận nào đã được báo cáo sau khi sử dụng Isoflurane.
Hiện không có đủ kinh nghiệm sử dụng Isoflurane trong gây mê lặp lại để có thể khuyến cáo về lĩnh vực này.
Các bệnh nhân bị nhược cơ nặng rất nhạy cảm đối với các thuốc ức chế hô hấp. Các tác dụng này bị tăng cường bởi vài thuốc gây mê. Cần sử dụng thận trọng Isoflurane ở các bệnh nhân này.
Không nên sử dụng Isoflurane cho các bệnh nhân có thể có co phế quản dễ co thắt phế quản có thể xuất hiện. Trong trường hợp phẫu thuật thần kinh, cần kiểm tra chặt chẽ chức năng hô hấp.
Isoflurane có thể gây giãn mạch vành ở các tiểu động mạch trên mô hình động vật chọn lọc, do đó thuốc này cũng có thể là chất gây giãn mạch vành ở người.
Ở các bệnh nhân nhạy cảm, gây mê bằng Isoflurane có thể gây ra trạng thái tăng chuyển hóa ở cơ xương, dẫn tới tăng tiêu thụ oxy và một hội chứng lâm sàng được biết đến như sốt cao ác tính.
Ảnh hưởng lên khả năng lái xe và vận hành máy:
Sau khi gây mê bằng Isoflurane, bệnh nhân không được lái xe hay vận hành máy trong vòng 24 giờ. Các bệnh nhân này chỉ nên được cho về nhà khi có người đi kèm, và không nên dùng bất kỳ đồ uống nào có rượu.
LÚC CÓ THAI VÀ LÚC NUÔI CON BÚ
Do Isoflurane chưa được khẳng định là có thể sử dụng an toàn ở phụ nữ mang thai, cần tránh sử dụng sản phẩm này trong thời kỳ mang thai. Hiện không đủ thông tin để khuyến cáo việc sử dụng trong thai kỳ hoặc trong sản khoa ngoại trừ trong mổ lấy thai.
Không nên cho bú sữa mẹ trong vòng 12 giờ sau khi kết thúc gây mê. Tăng mất máu đã được quan sát ở các bệnh nhân đang được nạo vét tử cung.
Những đối tượng cần lưu ý trước khi dùng thuốc Isoflurane: người già, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em dưới 15 tuổi, người suy gan, suy thận, người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc… Hoặc đối tượng bị nhược cơ, hôn mê gan, viêm loét dạ dày.
Lưu ý thời kỳ mang thai
Bà bầu mang thai uống thuốc Isoflurane được không?
Luôn cân nhắc và hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc. Các thuốc dù đã kiểm nghiệm vẫn có những nguy cơ khi sử dụng.
Lưu ý thời kỳ cho con bú
Bà mẹ cần cân nhắc thật kỹ lợi ích và nguy cơ cho mẹ và bé. Không nên tự ý dùng thuốc khi chưa đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và chỉ dẫn của bác sĩ để bảo vệ cho mẹ và em bé.
Tương tác thuốc
Thuốc Isoflurane có thể tương tác với những thuốc nào?
Sử dụng đồng thời Isoflurane với các thuốc sau cần có sự giám sát chặt chẽ về các tình trạng lâm sàng và sinh học của bệnh nhân.
Chống chỉ định các trường hợp sau:
– Các thuốc ức chế MAO không chọn lọc: Nguy cơ tai biến trong quá trình phẫu thuật. Cần ngừng điều trị với các thuốc ức chế MAO không chọn lọc 15 ngày trước phẫu thuật.
Không nên sử dụng các phối hợp sau:
– Các thuốc cường giao cảm bêta (isoprenaline) và các thuốc thuốc cường giao cảm alpha và bêta (epinephrine hay adrenaline; norepinephrine hoặc noradrenaline): Nguy cơ loạn nhịp thất trầm trọng do tăng nhịp tim.
Cần thận trọng khi sử dụng các phối hợp sau:
– Các thuốc chẹn bêta: Nguy cơ ức chế cơ chế bù trừ của hệ tim mạch, do đó làm tăng cường các tác dụng ức chế lực co bóp của cơ tim. Tác dụng này của các thuốc chẹn bêta có thể bị ức chế trong quá trình phẫu thuật nếu dùng cùng với các thuốc cường giao cảm bêta. Nhìn chung không cần ngừng thuốc chẹn bêta và nên tránh giảm đột ngột liều dùng của các thuốc này.
– Isoniazide: Nguy cơ tăng độc tính gan, do tăng hình thành các chất chuyển hóa có độc của isoniazide. Ðiều trị bằng isoniazide nên ngừng lại một tuần trước khi phẫu thuật và không nên dùng lại trong vòng 15 ngày sau đó.
– Sử dụng epinephrine tiêm dưới da hoặc tiêm vào lợi để cầm máu tại chỗ, nguy cơ loạn nhịp thất trầm trọng do tăng nhịp tim, mặc dù tính nhạy cảm với cơ tim của epinephrine khi dùng với Isoflurane là thấp so với khi dùng cùng với các thuốc gây mê halogen khác.
– Các thuốc cường giao cảm gián tiếp (amphetamine và các dẫn chất, các thuốc kích thần, các thuốc ức chế ngon miệng; ephedrine và dẫn chất): nguy cơ choáng do quá mẫn cảm trong phẫu thuật. Trong trường hợp mổ phiên, nên ngừng điều trị các thuốc này vài ngày trước phẫu thuật.
– Trong các trường hợp nhất thiết phải điều trị bằng thuốc, không thể dừng thuốc trước gây mê, can thông báo cho bác sĩ gây mê về điều này.
– Các thuốc giãn cơ: Nguy cơ làm tăng tác dụng của các thuốc giãn cơ khử cực và đặc biệt là các thuốc giãn cơ không khử cực. Do đó nên dùng liều bằng 1/3-1/2 liều thường dùng của các thuốc này. Mất tác dụng của thần kinh cơ kéo dài hơn với Isoflurane so với các thuốc mê thông thường khác. Neostigmime có tác dụng đối với các thuốc giãn cơ không khử cực, nhưng không có ảnh hưởng trên tác dụng giãn cơ của Isoflurane.
– Các thuốc giảm đau morphin: Các thuốc này làm tăng tác dụng ức chế hô hấp của Isoflurane.
– Các thuốc đối kháng canxi: Isoflurane có thể gây tụt huyết áp ở các bệnh nhân đang được điều trị bằng các thuốc đối kháng canxi đặc biệt là các dẫn chất của dihydropyridine.
Cần nhớ tương tác thuốc với các thuốc khác thường khá phức tạp do ảnh hưởng của nhiều thành phần có trong thuốc. Các nghiên cứu hoặc khuyến cáo thường chỉ nêu những tương tác phổ biến khi sử dụng. Chính vì vậy không tự ý áp dụng các thông tin về tương tác thuốc Isoflurane nếu bạn không phải là nhà nghiên cứu, bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa.
Tương tác thuốc Isoflurane với thực phẩm, đồ uống
Cân nhắc sử dụng chung thuốc Isoflurane với rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn hoặc lên men. Những tác nhân có thể thay đổi thành phần có trong thuốc. Xem chi tiết trong tờ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.
Dược lý và cơ chế
Tương tác của thuốc Isoflurane với các hệ sinh học
Isoflurane là một thuốc gây mê đường hô hấp, thuộc nhóm thuốc gây mê chứa halogen. Khởi mê và thoát mê diễn ra nhanh chóng với Isoflurane.
Isoflurane có mùi kích ứng nhẹ của ether, điều này có thể làm giảm tốc độ khởi mê. Các phản xạ hầu và thanh quản nhanh chóng mất đi làm cho việc đặt ống nội khí quản dễ dàng.
Mỗi thuốc, tuỳ theo liều dùng sẽ có tác dụng sớm, đặc hiệu trên một mô, một cơ quan hay một hệ thống của cơ thể, được sử dụng để điều trị bệnh, được gọi là tác dụng chính.
Dược động học
Tác động của cơ thể đến thuốc Isoflurane
– Hấp thu: Isoflurane được hấp thu qua đường thở.
– Chuyển hoá: chuyển hóa rất ít khi so với các thuốc gây mê chứa halogen khác như enflurane hoặc halothan.
Trung bình khoảng 95% lượng Isoflurane được tìm thấy trong không khí thở ra; 0,2% lượng Isoflurane được hít vào trong cơ thể được chuyển hóa. Chất chuyển hóa chính của nó là acid trifluoroacetic.
Nồng độ trung bình trong huyết tương của florua vô cơ ở các bệnh nhân sử dụng Isoflurane gây mê name trong khoảng 3-4 mcmol/l.
Ở các bệnh nhân được gây mê bằng Isoflurane, nồng độ tối đa trung bình trong huyết tương của florua vô cơ thường nhỏ hơn 5mcmol/l, xuất hiện khoảng 4 giờ sau gây mê và trở về bình thường trong vòng 24 giờ.
Do đó nó không làm thay đổi chức năng thận ở các bệnh nhân có chức năng thận bình thường.
Động học của sự hấp thu, phân phối, chuyển hóa và thải trừ thuốc để biết cách chọn đường đưa thuốc vào cơ thể (uống, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch...), số lần dùng thuốc trong ngày, liều lượng thuốc tuỳ theo từng trường hợp (tuổi, trạng thái bệnh, trạng thái sinh lý...)
Bảo quản
Nên bảo quản thuốc Isoflurane như thế nào?
Bảo quản dưới 30 độ C. Bảo quản chai trong tư thế đứng thẳng. Ðể tránh rò rỉ, dùng nắp lọ chắc chắn nhưng không quá chặt. Cần bảo quản Isoflurane trong bao bì gốc cho tới ngày trước khi sử dụng.Đọc kỹ hướng dẫn thông tin bảo quản thuốc ghi trên bao bì và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Isoflurane. Kiểm tra hạn sử dụng thuốc. Khi không sử dụng thuốc cần thu gom và xử lý theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc người phụ trách y khoa. Các thuốc thông thường được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiêp với ánh nắng hoặc nhiệt độ cao sẽ có thể làm chuyển hóa các thành phần trong thuốc.