Thuốc Tretinoin

Thuốc Tretinoin là gì | Dạng thuốc| Chỉ định | Liều dùng | Quá liều | Chống chỉ định | Tác dụng phụ | Lưu ý | Tương tác | Bảo quản | Dược lý | Dược động học

Thuốc Tretinoin là gì? Tác dụng thuốc Tretinoin, cách dùng, liều dùng, công dụng? Hướng dẫn sử dụng thuốc Tretinoin bao gồm chỉ định, chống chỉ định, tác dụng, tác dụng phụ và các lưu ý khi dùng thuốc Tretinoin. Thông tin dưới đây được biên tập và tổng hợp từ Dược thư quốc gia Việt Nam - Bộ Y tế mới nhất, Thuốc biệt dược và các nguồn uy tín khác.

Nếu bạn là chuyên gia, tham khảo thông tin Tretinoin (Thuốc Bôi) trong Dược thư Quốc gia Tại đây

Tretinoin là thuốc gì?

Thuốc Tretinoin là Thuốc điều trị bệnh da liễu. Thuốc Tretinoin chứa thành phần Tretinoin và được đóng gói dưới dạng YSPTretinon Cream 0.05%, Bacero 20mg, Dokreal, Hutatretin, Nimegen 20mg, Tretinoid Sottgel

   

Thuốc gốc	Thuốc Tretinoin ®
Nhóm thuốc	Thuốc điều trị bệnh da liễu
Thành phần	Tretinoin
Dạng thuốc	YSPTretinon Cream 0.05%, Bacero 20mg, Dokreal, Hutatretin, Nimegen 20mg, Tretinoid Sottgel
Tên biệt dược	Retinoic acid
Biệt dược mới	Hiteengel; Erylik 30g

Dạng thuốc và hàm lượng

Những dạng và hàm lượng thuốc Tretinoin

Thuốc Tretinoin: YSPTretinon Cream 0.05%, Bacero 20mg, Dokreal, Hutatretin, Nimegen 20mg, Tretinoid Sottgel

Chỉ định

Đối tượng sử dụng thuốc Tretinoin

Các dạng lâm sàng khác nhau của mụn trứng cá (trừ mụn trứng cá đỏ):
– Mụn trứng cá thông thường: đa dạng hay có nhân mụn, có nang trứng cá;

– Các dạng mụn trứng cá khác (phát ban dạng trứng cá): mụn trứng cá do dùng thuốc như corticoid, barbiturate… mụn trứng cá do bệnh nghề nghiệp (do tiếp xúc với tác nhân gây nổi mụn trứng cá như dầu, hydrocarbure halogen…)
– Bệnh Favre-Racouchot.

Lưu ý:
– Tretinoine dạng kem có hàm lượng 0,05% và có tá dược thích hợp cho việc sử dụng trên mụn trứng cá khu trú ở vùng da mỏng và nhạy cảm, ở người có da sáng.

Tuân thủ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định(công dụng, chức năng cho đối tượng nào) ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Tretinoin hoặc tờ kê đơn thuốc của bác sĩ.

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng Tretinoin

Thoa thuốc hàng ngày, tốt nhất vào buổi tối, nửa giờ trước khi đi ngủ, da phải thật khô (15 phút sau khi làm vệ sinh da bằng sữa hay xà phòng rửa mặt).
Thoa 1 lượng bằng hạt đậu lên da & xoa nhẹ đến khi thấm hết.

Sau khi dùng cần rửa sạch tay.
Phác đồ điều trị và tiến triển của bệnh trong thời gian điều trị: Ðiều trị tấn công: 2-3 tháng.
Tuần thứ nhất và tuần thứ nhì: giai đoạn kích ứng nguyên phát: lúc đầu, tùy theo tình trạng lâm sàng mà bôi thuốc mỗi ngày 1 lần hay 2-3 ngày một lần; sau đó, tùy theo đáp ứng lâm sàng và dung nạp của từng người mà chỉnh liều làm sao để ít bị kích ứng nhất.

Tuần thứ 2 đến tuần thứ ba: giai đoạn bộc phát mụn trứng cá. Cần thông báo cho bệnh nhân không được ngưng thuốc trong giai đoạn này.
Tuần thứ 6: mụn trứng cá có cải thiện.
Ðiều trị duy trì: trong nhiều tháng, mỗi tuần bôi thuốc 2 hay 3 lần.
Ngưng điều trị: ngưng thuốc từ từ.

Cần áp dụng chính xác liều dùng thuốc Tretinoin ghi trên bao bì, tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Không tự ý tính toán, áp dụng hoặc thay đổi liều dùng.

Quá liều, quên liều và xử trí

Nên làm gì trong trường hợp quá liều thuốc Tretinoin

Những loại thuốc kê đơn cần phải có đơn thuốc của bác sĩ hoặc dược sĩ. Những loại thuốc không kê đơn cần có tờ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất. Đọc kỹ và làm theo chính xác liều dùng ghi trên tờ đơn thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng thuốc. Khi dùng quá liều thuốc Tretinoin cần dừng uống, báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ khi có các biểu hiện bất thường.

Lưu ý xử lý trong thường hợp quá liều

Những biểu hiện bất thường khi quá liều cần thông báo cho bác sĩ hoặc người phụ trách y tế. Trong trường hợp quá liều thuốc Tretinoin có các biểu hiện cần phải cấp cứu: Gọi ngay 115 để được hướng dẫn và trợ giúp. Người nhà nên mang theo sổ khám bệnh, tất cả toa thuốc/lọ thuốc đã và đang dùng để các bác sĩ có thể nhanh chóng chẩn đoán và điều trị

Nên làm gì nếu quên một liều thuốc Tretinoin

Thông thường các thuốc có thể uống trong khoảng 1-2 giờ so với quy định trong đơn thuốc. Trừ khi có quy định nghiêm ngặt về thời gian sử dụng thì có thể uống thuốc Tretinoin sau một vài tiếng khi phát hiện quên. Tuy nhiên, nếu thời gian quá xa thời điểm cần uống thì không nên uống bù có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Cần tuân thủ đúng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định.

Chống chỉ định

Những trường hợp không được dùng thuốc Tretinoin

Quá mẫn với Tretinion.

Thông thường người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc thì không được dùng thuốc. Các trường hợp khác được quy định trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc đơn thuốc bác sĩ. Chống chỉ định thuốc Tretinoin phải hiểu là chống chỉ định tuyệt đối, tức là không vì lý do nào đó mà trường hợp chống chỉ định lại linh động được dùng thuốc.

Tác dụng phụ

Những tác dụng phụ khi dùng Tretinoin

Hiệu lực của tretinoine không thể tách biệt với một số phản ứng phụ ngoài da.
Các phản ứng ngoài da xảy ra trong những tuần đầu điều trị dưới dạng gây kích ứng đặc trưng bằng những hồng ban khô, hơi đau, thường khu trú ở vùng quanh miệng và cổ.

Các phản ứng này có thể nặng hay nhẹ, thường chỉ tạm thời, chúng được xem là bình thường nếu không quá nặng, trong chừng mực mà bệnh nhân chấp nhận được và sẽ khỏi khi giảm liều.

Ngoài ra, có một giai đoạn bộc phát mụn trứng cá tạm thời.
Cần thông báo cho bệnh nhân về những tác dụng phụ này.
Trường hợp các phản ứng quá mạnh, kiểm tra lại xem có thực hiện đúng những điểm cần thận trọng khi sử dụng hay không và xem xét lại về dung nạp của từng bệnh nhân.

Thông thường những tác dụng phụ hay tác dụng không mong muốn (Adverse Drug Reaction - ADR) tác dụng ngoài ý muốn sẽ mất đi khi ngưng dùng thuốc. Nếu có những tác dụng phụ hiếm gặp mà chưa có trong tờ hướng dẫn sử dụng. Thông báo ngay cho bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa nếu thấy nghi ngờ về các những tác dụng phụ của thuốc Tretinoin

Thận trọng và lưu ý

Những lưu ý và thận trọng trước khi dùng thuốc Tretinoin

Trước khi sử dụng, nên thử độ nhạy cảm trên vùng da nhỏ.
Tránh bôi thuốc lên mắt, miệng, lỗ mũi. Nếu lỡ bôi lên những vùng này, phải rửa sạch với nhiều nước.
Ðặc biệt thận trọng khi dùng chung với những thuốc bôi ngoài da khác, nhất là các thuốc gây tróc vẩy da. Nếu trước khi điều trị bằng thuốc này, bệnh nhân đã điều trị bằng các thuốc gây tróc vảy da, phải chờ các sang thương da lành hẳn.

Trong thời gian điều trị mà phơi nắng hay tia cực tím sẽ làm tăng kích ứng, do đó nên tránh. Nếu bị phỏng nắng, phải chờ cho các triệu chứng lành hẳn mới bôi thuốc tiếp.
Tránh dùng đồng thời với dầu thơm hay các dung dịch dùng ngoài có chứa cồn do có thể làm tăng kích ứng.
Không nên rửa nhiều lần với nước, ngày 2 lần là đủ. Tránh chà xát khi lau khô da.

LÚC CÓ THAI VÀ LÚC NUÔI CON BÚ
Lúc có thai:
Ở động vật, tretinoine gây quái thai khi dùng đường uống, dùng tại chỗ với liều cao gây dị dạng nhẹ ở xương sườn.
Ở người, các dữ liệu còn hạn chế do vậy không nên dùng tretinoine trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, do thuốc có thấm qua da rất ít nên nguy cơ gây dị dạng chưa được xác nhận.

Những đối tượng cần lưu ý trước khi dùng thuốc Tretinoin: người già, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em dưới 15 tuổi, người suy gan, suy thận, người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc… Hoặc đối tượng bị nhược cơ, hôn mê gan, viêm loét dạ dày.

Lưu ý thời kỳ mang thai

Bà bầu mang thai uống thuốc Tretinoin được không?

Luôn cân nhắc và hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc. Các thuốc dù đã kiểm nghiệm vẫn có những nguy cơ khi sử dụng.

Lưu ý thời kỳ cho con bú

Bà mẹ cần cân nhắc thật kỹ lợi ích và nguy cơ cho mẹ và bé. Không nên tự ý dùng thuốc khi chưa đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và chỉ dẫn của bác sĩ để bảo vệ cho mẹ và em bé.

Tương tác thuốc

Thuốc Tretinoin có thể tương tác với những thuốc nào?

Cần thận trọng khi bôi tretinoin cùng với các thuốcbôi khác vì có khả năng tương tác.
Không được dùng các loại xà phòng có thuốc, xà phòng làm khô da, ăn mòn da và các thuốc tẩy rửa.

Tránh dùng các sản phẩm có nồng độ cồn cao, menthol, các phụ gia, chanh, nước cạo râu, dung dịch làm săn da, nước hoa vì làm vùng da được bôi thuốc bị đau, nhất là lúc bắt đầu trị liệu.

Tránh dùng các mỹ phẩm gây kích ứng và mỹ phẩm có chứa thuốc chữa bệnh, các thuốc gây rụng lông, tóc, điện phân trong khi đang điều trị bằng tretinoin bôi.
Có thể dùngcác mỹ phẩm không chứa thuốc nhưng trước khi bôi tretinoin thì vùng da cần bôi phải được lau sạch.

Cần nhớ tương tác thuốc với các thuốc khác thường khá phức tạp do ảnh hưởng của nhiều thành phần có trong thuốc. Các nghiên cứu hoặc khuyến cáo thường chỉ nêu những tương tác phổ biến khi sử dụng. Chính vì vậy không tự ý áp dụng các thông tin về tương tác thuốc Tretinoin nếu bạn không phải là nhà nghiên cứu, bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa.

Tương tác thuốc Tretinoin với thực phẩm, đồ uống

Cân nhắc sử dụng chung thuốc Tretinoin với rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn hoặc lên men. Những tác nhân có thể thay đổi thành phần có trong thuốc. Xem chi tiết trong tờ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.

Dược lý và cơ chế

Tương tác của thuốc Tretinoin với các hệ sinh học

Thuốc trị mụn trứng cá dạng bôi tại chỗ.
Theo hiểu biết hiện nay thì mụn trứng cá có liên quan đến nhiều yếu tố:
– Tăng tiết nhiều bã nhờn (lệ thuộc androgen);
– Ứ bã nhờn, do rối loạn quá trình sừng hóa, kết quả là tạo ra những vi nang và nhân trứng cá;
– Phản ứng viêm gây bởi các vi khuẩn hoại sinh (Propionibacterium acnes, Staphylococcus epidermis…) và một số thành phần gây kích ứng của bã nhờn, gây ra những nốt, sần, và mụn mủ.

Tretinoine tác động lên sự gia tăng sừng hóa gây ứ đọng:
– Loại trừ các nhân trứng cá mở và vi nang, cũng như đề phòng sự hình thành của chúng
– Thúc đẩy tiến trình của các nốt sần và mụn mủ.

Mỗi thuốc, tuỳ theo liều dùng sẽ có tác dụng sớm, đặc hiệu trên một mô, một cơ quan hay một hệ thống của cơ thể, được sử dụng để điều trị bệnh, được gọi là tác dụng chính.

Dược động học

Tác động của cơ thể đến thuốc Tretinoin

– Hấp thu: Khi bôi, tretinoin được hấp thu rất ít. Phần lớn thuốc nằm lại trên mặt da, một lượng nhỏ ngấm vào lớp thượng bì và trung bì, nồng đọ thuốc trong huyết tương thấp không thẻ phát hiện được nhưng có một lượng rất nhỏ dược đào thải theo nước tiểu trong vòng 24 giờ. Mức độ hấp thu qua da của tretinoine hay acid retinoic mặc dù thay đổi (diện tích bôi thuốc, thời gian điều trị…) nhưng vẫn rất thấp ở liều điều trị.
– chuyển hoá: Acid retinoic được chuyển hóa nhanh chóng (48 giờ).

Động học của sự hấp thu, phân phối, chuyển hóa và thải trừ thuốc để biết cách chọn đường đưa thuốc vào cơ thể (uống, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch...), số lần dùng thuốc trong ngày, liều lượng thuốc tuỳ theo từng trường hợp (tuổi, trạng thái bệnh, trạng thái sinh lý...)

Bảo quản

Nên bảo quản thuốc Tretinoin như thế nào?

Bảo quản trong bao bì kín, tránh ánh sáng, ở nhiệt dộ 15-30 độ C.

Đọc kỹ hướng dẫn thông tin bảo quản thuốc ghi trên bao bì và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Tretinoin. Kiểm tra hạn sử dụng thuốc. Khi không sử dụng thuốc cần thu gom và xử lý theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc người phụ trách y khoa. Các thuốc thông thường được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiêp với ánh nắng hoặc nhiệt độ cao sẽ có thể làm chuyển hóa các thành phần trong thuốc.