Thuốc Mesalazin

Thuốc Mesalazin là gì | Dạng thuốc| Chỉ định | Liều dùng | Quá liều | Chống chỉ định | Tác dụng phụ | Lưu ý | Tương tác | Bảo quản | Dược lý | Dược động học

Thuốc Mesalazin là gì? Tác dụng thuốc Mesalazin, cách dùng, liều dùng, công dụng? Hướng dẫn sử dụng thuốc Mesalazin bao gồm chỉ định, chống chỉ định, tác dụng, tác dụng phụ và các lưu ý khi dùng thuốc Mesalazin. Thông tin dưới đây được biên tập và tổng hợp từ Dược thư quốc gia Việt Nam - Bộ Y tế mới nhất, Thuốc biệt dược và các nguồn uy tín khác.

Nếu bạn là chuyên gia, tham khảo thông tin Mesalazin (Mesalamin, Fisalamin) trong Dược thư Quốc gia Tại đây

Mesalazin là thuốc gì?

Thuốc Mesalazin là Thuốc đường tiêu hóa. Thuốc Mesalazin chứa thành phần Mesalazin và được đóng gói dưới dạng Savi-Mesalazine, Barzfin, Fedcerine, Mesaflor, Pentasa 1g, Pentasa Sachet 1g

Dạng thuốc và hàm lượng

Những dạng và hàm lượng thuốc Mesalazin

Chỉ định

Đối tượng sử dụng thuốc Mesalazin

Viêm loét trực tràng, bệnh Crohn.

Tuân thủ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định(công dụng, chức năng cho đối tượng nào) ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Mesalazin hoặc tờ kê đơn thuốc của bác sĩ.

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng Mesalazin

*Thuốc đạn:Viêm loét đại tràng:Người lớn: Đặt trực tràng 1 g (1 viên thuốc đạn), 1-2 lần/ngày.* Viên phóng thích chậm:Viêm loét đại tràng, bệnh đang hoạt động Người lớn: Liều dùng cho từng bệnh nhân, tối đa 4,5 g mesalazine/ngày, chia làm nhiều lần.

Trẻ em trên 2 tuổi: Liều dùng cho từng bệnh nhi, liều thông thường là 20-30 mg mesalazine/kg thể trọng/ngày, chia làm nhiều lần. Viêm loét đại tràng, điều trị duy trìNgười lớn: Liều dùng cho từng bệnh nhân, liều khuyến cáo là tối đa 2 g mesalazine/ngày, chia làm nhiều lần.

Trẻ em trên 2 tuổi: Liều dùng cho từng bệnh nhi, liều thông thường là 20-30 mg mesalazine/kg thể trọng/ngày, chia làm nhiều lần.Bệnh Crohn, bệnh đang hoạt động và điều trị duy trìNgười lớn: Liều dùng cho từng bệnh nhân, tối đa 4,5 g mesalazine/ngày, chia làm nhiều lần.

Trẻ em trên 2 tuổi: Liều dùng cho từng bệnh nhi, liều thông thường là 20-30 mg mesalazine/kg thể trọng/ngày, chia làm nhiều lần.*Hỗn dịch thụt trực tràngĐối với bệnh ở giai đoạn cấp tính và để phòng ngừa tái phát:Người lớn:Thông thường dùng 1 lọ vào buổi tối lúc đi ngủ.Bệnh nhân cao tuổi:Không cần thiết phải giảm liều, tuy nhiên nên đặc biệt thận trọng kiểm tra chức năng thận.

Cần áp dụng chính xác liều dùng thuốc Mesalazin ghi trên bao bì, tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Không tự ý tính toán, áp dụng hoặc thay đổi liều dùng.

Quá liều, quên liều và xử trí

Nên làm gì trong trường hợp quá liều thuốc Mesalazin

Nghiên cứu ở động vật: Một liều đơn mesalazine 920 mg/kg tiêm tĩnh mạch ở chuột cống và một liều đơn mesalazine đến 5 g/kg dùng đường uống ở lợn không gây tử vong.

Nghiên cứu ở người: Chưa có dữ liệu.
Do công thức của viên nén và các đặc tính dược động học đặc hiệu của mesalazine, không xảy ra nhiễm độc ngay cả khi dùng liều cao.

Điều trị quá liều ở người:
– Điều trị triệu chứng ở bệnh viện.
– Theo dõi chặt chẽ chức năng thận.
– Nhiễm toan hoặc nhiễm kiềm: tái lập cân bằng acid-kiềm và thay thế các chất điện giải.

– Mất nước: bù dịch.
– Giảm glucose huyết: dùng glucose.
– Rửa dạ dày thêm và truyền tĩnh mạch các chất điện giải để tăng sự lợi tiểu. Chưa rõ chất giải độc.

Những loại thuốc kê đơn cần phải có đơn thuốc của bác sĩ hoặc dược sĩ. Những loại thuốc không kê đơn cần có tờ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất. Đọc kỹ và làm theo chính xác liều dùng ghi trên tờ đơn thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng thuốc. Khi dùng quá liều thuốc Mesalazin cần dừng uống, báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ khi có các biểu hiện bất thường.

Lưu ý xử lý trong thường hợp quá liều

Những biểu hiện bất thường khi quá liều cần thông báo cho bác sĩ hoặc người phụ trách y tế. Trong trường hợp quá liều thuốc Mesalazin có các biểu hiện cần phải cấp cứu: Gọi ngay 115 để được hướng dẫn và trợ giúp. Người nhà nên mang theo sổ khám bệnh, tất cả toa thuốc/lọ thuốc đã và đang dùng để các bác sĩ có thể nhanh chóng chẩn đoán và điều trị

Nên làm gì nếu quên một liều thuốc Mesalazin

Thông thường các thuốc có thể uống trong khoảng 1-2 giờ so với quy định trong đơn thuốc. Trừ khi có quy định nghiêm ngặt về thời gian sử dụng thì có thể uống thuốc Mesalazin sau một vài tiếng khi phát hiện quên. Tuy nhiên, nếu thời gian quá xa thời điểm cần uống thì không nên uống bù có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Cần tuân thủ đúng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định.

Chống chỉ định

Những trường hợp không được dùng thuốc Mesalazin

Quá mẫn cảm với mesalazine, bất kỳ thành phần nào của thuốc hoặc với salicylate.

Suy gan và/hoặc suy thận nặng.

Loét dạ dày hoặc tá tràng, thể tạng xuất huyết, trẻ em dưới 2 tuổi (viên nén).

Thông thường người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc thì không được dùng thuốc. Các trường hợp khác được quy định trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc đơn thuốc bác sĩ. Chống chỉ định thuốc Mesalazin phải hiểu là chống chỉ định tuyệt đối, tức là không vì lý do nào đó mà trường hợp chống chỉ định lại linh động được dùng thuốc.

Tác dụng phụ

Những tác dụng phụ khi dùng Mesalazin

Các phản ứng phụ thường gặp nhất đã được ghi nhận trong các thử nghiệm lâm sàng là: nhức đầu (3%), tiêu chảy (3%), buồn nôn (3%), nôn (1%) ,đau bụng (3%), và nổi ban (1%). Thỉnh thoảng có thể có phản ứng quá mẫn cảm và sốt do thuốc.

Sau khi dùng đường trực tràng có thể xảy ra các phản ứng tại chỗ như ngứa, khó chịu ở trực tràng và muốn đi tiêu.

Thông thường những tác dụng phụ hay tác dụng không mong muốn (Adverse Drug Reaction - ADR) tác dụng ngoài ý muốn sẽ mất đi khi ngưng dùng thuốc. Nếu có những tác dụng phụ hiếm gặp mà chưa có trong tờ hướng dẫn sử dụng. Thông báo ngay cho bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa nếu thấy nghi ngờ về các những tác dụng phụ của thuốc Mesalazin

Thận trọng và lưu ý

Những lưu ý và thận trọng trước khi dùng thuốc Mesalazin

Thuốc này chỉ dùng theo đơn của bác sĩ.
Chỉ dùng đường trực tràng.
Thuốc có thể được dùng ở hầu hết bệnh nhân quá mẫn cảm hoặc dị ứng với sulfasalazine. Tuy nhiên, cần thận trọng khi điều trị cho những bệnh nhân bị dị ứng với sulfasalazine (nguy cơ dị ứng với salicylate).

Cần thận trọng ở những bệnh nhân bị suy chức năng gan. Thuốc này không được khuyên dùng ở bệnh nhân bị suy thận. Cần theo dõi đều đặn chức năng thận như định lượng creatinine huyết thanh, đặc biệt trong giai đoạn đầu điều trị. Nên nghi ngờ độc tính đối với thận do mesalazine ở những bệnh nhân xuất hiện chức năng thận bất thường trong thời gian điều trị.

Viêm cơ tim và viêm ngoài màng tim do mesalazine đã được ghi nhận trong những trường hợp hiếm. Loạn tạo máu nghiêm trọng do mesalazine đã được ghi nhận trong những trường hợp rất hiếm.

Điều trị đồng thời với mesalazine có thể làm tăng nguy cơ loạn tạo máu ở những bệnh nhân đang dùng azathioprine hay 6-mercaptopurine. Phải ngừng điều trị ngay lập tức khi có sự nghi ngờ hay có bằng chứng về các phản ứng có hại trên.

Trong trường hợp có các triệu chứng cấp về không dung nạp thuốc như co cứng cơ, đau bụng, sốt, nhức đầu nặng và nổi ban, phải ngừng điều trị ngay lập tức.
Dùng đồng thời với các thuốc đã biết có độc tính với thận như các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) và azathioprine có thể làm tăng nguy cơ phản ứng với thận (xem phần Tương tác thuốc).
Cần kiểm tra máu và nước tiểu trong khi điều trị.

Nên kiểm tra trước khi bắt đầu điều trị, sau 2 tuần và sau đó 2-3 lần cách nhau 4 tuần. Trong trường hợp kết quả bình thường thì theo dõi 3 tháng một lần hoặc ngay lập tức nếu có các dấu hiệu khác của bệnh.

Nên kiểm tra carbamide huyết thanh, creatinin huyết thanh, cặn lắng nước tiểu và methaemoglobin.
Bệnh nhân bị suy giảm chức năng phổi, đặc biệt là hen phải được theo dõi trong khi điều trị.
Nên thận trọng khi điều trị cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Tác động trên khả năng lái xe và sử dụng máy móc: Chưa được ghi nhận. Mesalazine không tác động hoặc chỉ tác động không đáng kể lên khả năng lái xe hoặc vận hành máy móc.

Lúc có thai và lúc nuôi con bú
Pentasa® nên được sử dụng thận trọng trong trường hợp phụ nữ có thai và cho con bú và chỉ khi nếu lợi ích dự tính của việc điều trị cao hơn những nguy hiểm có thể có theo ý kiến của bác sĩ.
Phụ nữ có thai:

Mesalazine đã được biết đi qua hàng rào nhau thai. Dữ liệu chưa đầy đủ về việc sử dụng thuốc này ở phụ nữ có thai không cho phép đánh giá tác dụng có hại có thể có. Chưa ghi nhận tác dụng gây quái thai trong các nghiên cứu ở động vật.
Các rối loạn về máu (giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, thiếu máu) đã được báo cáo ở trẻ sơ sinh của các bà mẹ đang được điều trị bằng Pentasa® 1 g.

Cho con bú:
Mesalazine được bài tiết vào sữa mẹ. Nồng độ mesalazine trong sữa mẹ thấp hơn trong máu của người mẹ, trong khi chất chuyển hóa acetyl-mesalazine thì ở nồng độ tương tự hoặc tăng lên. Chưa có báo cáo nào về phản ứng phụ ở trẻ đang còn bú của người mẹ đang điều trị bằng Pentasa®, nhưng các dữ liệu còn rất giới hạn.

Kinh nghiệm về việc sử dụng mesalazine đường uống ở phụ nữ cho con bú còn hạn chế. Không thể loại trừ phản ứng quá mẫn cảm như tiêu chảy.

Những đối tượng cần lưu ý trước khi dùng thuốc Mesalazin: người già, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em dưới 15 tuổi, người suy gan, suy thận, người mẫn cảm dị ứng với bất cứ chất nào trong thành phần của thuốc… Hoặc đối tượng bị nhược cơ, hôn mê gan, viêm loét dạ dày.

Lưu ý thời kỳ mang thai

Bà bầu mang thai uống thuốc Mesalazin được không?

Luôn cân nhắc và hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc. Các thuốc dù đã kiểm nghiệm vẫn có những nguy cơ khi sử dụng.

Lưu ý thời kỳ cho con bú

Bà mẹ cần cân nhắc thật kỹ lợi ích và nguy cơ cho mẹ và bé. Không nên tự ý dùng thuốc khi chưa đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và chỉ dẫn của bác sĩ để bảo vệ cho mẹ và em bé.

Tương tác thuốc

Thuốc Mesalazin có thể tương tác với những thuốc nào?

Điều trị đồng thời với azathioprine hoặc 6-mercaptopurine có thể làm tăng nguy cơ suy tủy xương (giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, giảm hồng cầu/thiếu máu hoặc giảm toàn thể huyết cầu). Trong một vài nghiên cứu kết hợp mesalazine và azathioprine đã cho thấy khuynh hướng tần suất giảm bạch cầu cao hơn so với điều trị azathioprine đơn độc.

Nguyên nhân của điều này chưa được rõ.
Dùng đồng thời với các thuốc khác đã biết gây độc hại thận, như các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) và azathioprine, có thể làm tăng nguy cơ của các phản ứng không mong muốn ở thận.

Cần nhớ tương tác thuốc với các thuốc khác thường khá phức tạp do ảnh hưởng của nhiều thành phần có trong thuốc. Các nghiên cứu hoặc khuyến cáo thường chỉ nêu những tương tác phổ biến khi sử dụng. Chính vì vậy không tự ý áp dụng các thông tin về tương tác thuốc Mesalazin nếu bạn không phải là nhà nghiên cứu, bác sĩ hoặc người phụ trách y khoa.

Tương tác thuốc Mesalazin với thực phẩm, đồ uống

Cân nhắc sử dụng chung thuốc Mesalazin với rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn hoặc lên men. Những tác nhân có thể thay đổi thành phần có trong thuốc. Xem chi tiết trong tờ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.

Dược lý và cơ chế

Tương tác của thuốc Mesalazin với các hệ sinh học

Mesalazine là thành phần có hoạt tính của sulfasalazine là chất được sử dụng từ lâu trong điều trị viên loét đại tràng và bệnh Crohn. Ở bệnh nhân bị bệnh viêm ruột có các biểu hiện như tăng sự di cư của bạch cầu, sản xuất cytokine bất thường, tăng sản xuất chất chuyển hóa acid arachidonic (đặc biệt là leucotriene B4) và tăng hình thành gốc tự do ở mô ruột bị biêm.

Mesalazine có tác dụng về dược lý in vitro và in vitro ức chế hóa ứng động bạch cầu, giảm sản xuất cytokine và leucotriene và loại bỏ các gốc tự do.

Mỗi thuốc, tuỳ theo liều dùng sẽ có tác dụng sớm, đặc hiệu trên một mô, một cơ quan hay một hệ thống của cơ thể, được sử dụng để điều trị bệnh, được gọi là tác dụng chính.

Dược động học

Tác động của cơ thể đến thuốc Mesalazin

Hấp thu: Hấp thu thuốc khi dùng đường trực tràng thấp, nhưng phụ thuộc vào liều dùng. Với người tình nguyện khỏe mạnh: uống liều 2g/ ngày ,sự hấp thu khoảng 10%.

Phân bố: Mesalazine và acetyl-mesalazine không đi qua hàng rào máu-não. Sự kết hợp protein của mesalazine khoảng 50% và của acetyl-mesalazine khoảng 80%.

Bài tiết: Cả mesalazine và acetyl-mesalazine được bài tiết qua nước tiểu và phân. Bài tiết trong nước tiểu chủ yếu là acetyl-mesalazine.

Động học của sự hấp thu, phân phối, chuyển hóa và thải trừ thuốc để biết cách chọn đường đưa thuốc vào cơ thể (uống, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch...), số lần dùng thuốc trong ngày, liều lượng thuốc tuỳ theo từng trường hợp (tuổi, trạng thái bệnh, trạng thái sinh lý...)

Bảo quản

Nên bảo quản thuốc Mesalazin như thế nào?

Đọc kỹ hướng dẫn thông tin bảo quản thuốc ghi trên bao bì và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Mesalazin. Kiểm tra hạn sử dụng thuốc. Khi không sử dụng thuốc cần thu gom và xử lý theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc người phụ trách y khoa. Các thuốc thông thường được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc trực tiêp với ánh nắng hoặc nhiệt độ cao sẽ có thể làm chuyển hóa các thành phần trong thuốc.